Skręcenie stawu skokowego – jak postępować w razie urazu?

Skręcenie stawu skokowego, określane w języku potocznym jako skręcenie kostki, to jeden z najczęstszych urazów, który dotyczy nie tylko sportowców. Oznacza uraz tkanek miękkich obejmujący więzadła i torebkę stawową [1]. Ból, obrzęk i krwiak to trzy charakterystyczne objawy skręcenia stawu skokowego. Ich nasilenie może być różne w zależności od stopnia uszkodzenia. Jak zmniejszyć obrzęk i złagodzić dolegliwości bólowe po skręceniu kostki? Podpowiadamy!

Czym jest skręcenie stawu skokowego?

Skręcenie stawu skokowego to najczęstszy uraz stawu skokowego, który dotyka zwłaszcza osób uprawiających sport, ale nie tylko. Może dojść do niego zarówno w trakcie biegania po nierównym terenie, jak i zwykłego spaceru po krzywym chodniku [1]. Powstaje w wyniku nagłego zagięcia stopy do wewnątrz.

Skręcenie powstaje na skutek nieprawidłowego przeniesienia siły działającej na staw. Siła jest tak duża, że torebka stawowa i więzadła stawowe ulegają rozciągnięciu, czasami dochodzi nawet do ich częściowego przerwania, ale co istotne – powierzchnie stawowe nie ulegają całkowitemu przemieszczeniu względem siebie. Jeśli by do niego doszło, wtedy mamy do czynienia ze zwichnięciem, a nie skręceniem [1].

Skręcenie stawu skokowego – objawy

Jak rozpoznać skręcenie? Typowymi objawami skręcenia stawu skokowego są [1]:

• ból po stronie bocznej stawu skokowego, czyli w okolicy kostki bocznej,
• obrzęk okolicy stawu skokowego,
• zasinienie tkanki podskórnej (krwiak),
• ograniczony zakres ruchu w stawie skokowym,
• zmniejszenie ruchomości w obrębie stawu.

 Jeśli dojdzie do całkowitego rozerwania więzadeł, może wystąpić niestabilność stawu skokowego. Takie rozpoznanie zwykle ustala się po ustąpieniu fazy ostrej, kiedy u pacjenta występują nawracające dolegliwości i problemy [1].

Skręcenie stawu skokowego – leczenie i pierwsza pomoc

Gdy dojdzie do skręcenia kostki, warto skonsultować się z lekarzem, najlepiej ortopedą, który przeprowadzi diagnostykę celem wykluczenia potencjalnych złamań. Konieczne jest wykonanie prześwietlenia RTG, niekiedy jednak dodatkowo przeprowadza się też inne badania jak np. badanie USG czy MRI [1].

Leczenie skręconego stawu skokowego polega na założeniu opatrunku gipsowego, leczeniu czynnościowym i operacjach naprawczych. Leczenie zachowawcze obejmuje m.in.[1,2]:

• odpoczynek i odciążanie kończyny poprzez zastosowanie np. kul łokciowych,
• unieruchomienie kończyny dolnej,
• unoszenie nogi powyżej poziomu klatki piersiowej (serca),
• noszenie opatrunku gipsowego, stabilizatora lub ortezy,
• zastosowanie umiarkowanego ucisku w razie opuchlizny przy pomocy np. bandaża elastycznego,
• stosowanie okładów z lodu lub specjalnych kompresów z apteki (co 2-3 godziny przez minimum 10 minut),
• stosowanie doustnych lub miejscowych leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (np. w formie aerozolu – Diky) [3] .

Leczenie operacyjne skręconej kostki to ostateczność. Zwykle przeprowadza się je wtedy, gdy doszło do potwierdzonego badaniami uszkodzenia więzadeł1.

Skręcenie stawu skokowego – czas leczenia. O tym, ile zajmie powrót do zdrowia i sprawności po skręceniu kostki, decyduje przede wszystkim stopień uszkodzenia. Leczenie skręcenia stawu skokowego stopnia I może zająć ok. 2 tygodnie, natomiast stopnia III nawet 6 tygodni lub dłużej [1].

Rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego

Postępowanie po kontuzji obejmuje także rehabilitację stawu skokowego u fizjoterapeuty. Odpowiednio dobrane ćwiczenia na wzmocnienie stawu skokowego pozwalają odzyskać sprawność i umożliwiają powrót do normalnej aktywności, a jednocześnie zmniejszają ryzyko kolejnych urazów. Fizjoterapeuta może zastosować terapię manualną, jak również zalecić proste ćwiczenia na staw skokowy, które będzie można wykonywać samodzielnie w domu [4].

Bibliografia:

1. Sułko J., Skręcenie stawu skokowego, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/165580,skrecenie-stawu-skokowego (dostęp: 2022.10.26.)).
2. Łęgosz P., Sarzyńska S., Małdyk P., Podstawowe zasady postępowania w leczeniu zachowawczym urazów związanych z rekreacyjnym uprawianiem sportu, Z praktyki ortopedy, 3 września 2019, NR 15 (Sierpień 2019).
3. Ulotka Diky 4% (dostęp: 2022.10.26.).
4. Czamara A., Postępowanie fizjoterapeutyczne po obrażeniach tkanek miękkich stawu skokowo-goleniowego, J. Orthop Trauma Rel Res 2008; 4(12): 88-108.

Przygotowane w ramach płatnej promocji marki Diky