Choroby tarczycy – jak rozpoznać, że tarczyca choruje?

Tarczyca to niewielkich rozmiarów gruczoł znajdujący się pod krtanią. Odpowiada on za wytwarzanie takich hormonów, jak: trójjodotyronina, tyroksyna, kalcytonina. Pracę tarczycy nadzorują przede wszystkim przysadka mózgowa i wydzielany przez nią hormon TSH. Gruczoł ten narażony jest na szereg chorób. Dowiedz się, po czym poznać, że tarczyca choruje.

Objawy sugerujące choroby tarczycy

W przypadku tarczycy wyróżnia się niedoczynność i nadczynność. Stany te różnią się poziomem produkowanych przez narząd hormonów. W niedoczynności jest ich za mało, a w nadczynności za dużo. W przypadku podejrzenia niedoczynności tarczycy należy zwrócić uwagę na występowanie takich dolegliwości, jak m.in.: przyrost masy ciała, obniżona koncentracja, przewlekłe zmęczenie, pogorszenie samopoczucia psychicznego, nadmierna senność, bóle mięśni i stawów, zawroty głowy, zaparcia. Z kolei o nadczynność tarczycy stanowić mogą takie dolegliwości, jak m.in.: spadek masy ciała, zaburzenia miesiączkowania, nadmierne wydzielanie potu, drżenie rąk, uderzenia gorąca, wytrzeszcz oczu, zaczerwienienie skóry w obrębie dekoltu, szyi, twarzy, zaburzenia nastroju.

Badania laboratoryjne przy chorej tarczycy

Jeśli istnieje ryzyko choroby tarczycy, po przeprowadzeniu badania podmiotowego – szczegółowego wywiadu – i badania przedmiotowego lekarz zleca badania oceniające poziom TSH, czyli hormonu tyreotropowego, produkowanego przez przysadkę mózgową. Zbyt niskie jego stężenie może świadczyć o nadczynności, zbyt wysokie zaś – o niedoczynność gruczołu tarczycowego. Jednak nieprawidłowe wyniki badania TSH są niewystarczające do stwierdzenia nieprawidłowości ze strony tego narządu. Stanowią podstawę do skierowania pacjenta na badanie trójjodotyroniny i tyroksyny.

Za wysoki poziom trójjodotyroniny i tyroksyny obserwuje się przy nadczynności tarczycy, a za niski może wskazywać na niedoczynność gruczołu tarczycowego. Jeśli wyniki badań TSH, trójjodotyroniny i tyroksyny wyjdą nieprawidłowo, lekarz może skierować pacjenta na badanie przeciwciał. Ocenia się poziom przeciwciał anty-TG i anty-TPO. Pierwsze z nich to przeciwciała wobec tyreoglobuliny. To rodzaj białka wykorzystywanego do wytwarzania hormonów tarczycowych. Drugie z nich to przeciwciała wobec peroksydazy – enzymu biorącego udział w syntezie hormonów tarczycowych.

Badania obrazowe w zaburzeniach pracy tarczycy

Metody obrazowania medycznego to kolejne narzędzia wykorzystywane w rozpoznawaniu chorób tarczycy. Podstawą jest ultrasonografia. Umożliwia ona m.in. ocenę wielkości, kształtu, struktury, położenia narządu czy obecności zmian w jego obrębie. Wskazania do USG to m.in.: diagnostyka wola i zmian ogniskowych w tarczycy, ocena dawki terapeutycznej radiojodu, monitorowanie leczenia zabiegowego – laseroterapii, typowanie zmian do biopsji cienkoigłowej. 

Innym możliwym obrazowaniem jest scyntygrafia tarczycy. Badania scyntygraficzne opierają się na zjawisku fizjologicznym, polegającym na zdolności tarczycy do aktywnego wychwytu jodu. Wskazania do badań scyntygraficznych tarczycy to m.in.: diagnostyka różnicowa przyczyn nadczynności tarczycy, lokalizacja ektopowej tkanki tarczycowej, podejrzenie podostrego zapalenia tarczycy, diagnostyka wrodzonej niedoczynności tarczycy. W trudnych przypadkach zleca się badania histopatologiczne materiału pobranego dzięki biopsji.

Artykuł partnera