Kreatynina – kiedy warto ją zbadać? O czym mogą świadczyć wyniki?

Kreatynina jako związek organiczny powstający na skutek przemiany materii, informuje przede wszystkim o tym, czy prawidłowo pracują nasze nerki. Istnieje co najmniej kilka sytuacji, w których warto zbadać poziom kreatyniny w organizmie. 

Czym jest kreatynina?

Kiedy należy wykonać badanie?

Kreatynina i jej normy

Czym jest kreatynina?

Kreatynina to związek organiczny, efekt przemiany materii zachodzącej przede wszystkim w mięśniach szkieletowych. W składzie kreatyniny znajduje się przede wszystkim azot. Kreatynina jest produktem rozpadu kreatywny, a więc nośnika energii w mięśniach. Związek ten codziennie jest poddawany przemianom chemicznym, a jakiekolwiek nieprawidłowości w przebiegu procesu mogą stosunkowo szybko pojawiać się skutki takich zaburzeń odczuwalne przez pacjenta. Według szacunków badaczy, dziennie około 1-2% kreatywny ulega degradacji. Kreatynina jest filtrowana przez nerki, a następnie wydalana z moczem. Jej stężenie powinno być w miarę stałe u danego człowieka, pod warunkiem, że cały proces przebiega prawidłowo. Odchylenia od normy nie muszą zawsze świadczyć o poważnym problemie, natomiast nie wolno ich także bagatelizować.

Kiedy należy wykonać badanie?

Badanie kreatyniny wykonywane jest często profilaktycznie. Skłaniają do niego również objawy, które skłaniają do domniemywania choroby nerek. W takim przypadku badanie kreatyniny szybko pozwala zobaczyć, czy rzeczywiście nerki nie pracują prawidłowo. Badanie poziomu kreatyniny w surowicy pozwala bowiem na przykład na potwierdzenie lub wykluczenie nieprawidłowej filtracji kłębuszkowej w nerkach. Badanie zleca się także przy podejrzeniu uszkodzenia nerek ze względu na działanie toksyn lub przyjmowanie określonych grup leków, szkodliwych dla tego organu. 

Badanie kreatyniny koniecznie należy wykonać po przeszczepie nerki. W takim przypadku wynik informuje o tym, czy przeszczepiony narząd funkcjonuje prawidłowo. Kreatyninę warto zbadać również przed różnego typu zabiegami, operacjami, a także diagnostyką prowadzoną z wykorzystaniem kontrastu. 

Nieprawidłowe wyniki badania mogą prowadzić do wniosku o:

• ostrej niewydolności nerek, chorobie nerek o długotrwałym przebiegu, kwasicy ketonowej – takie podejrzenia dają wyniki znacznie przekraczające przyjęte normy;
• niedożywieniu, zaniku mięśni (w wyniku anoreksji, drastycznej diety) – te podejrzenia pojawiają się, gdy wyniki są poniżej przyjętej normy. 

Warto jednak pamiętać, że podwyższona kreatynina może występować u osób przyjmujących niektóre leki, a także tych bardzo aktywnych fizycznie. Niska kreatynina może natomiast pojawiać się u osób na głodówce, przyjmujących leki sterydowe lub moczopędne, a także u kobiet w ciąży. Żadnego wyniku nie można jednak lekceważyć i należy go skonsultować ze specjalistą. 

Przeczytaj więcej o badaniu kreatyniny na stronie: https://diag.pl/sklep/badania/kreatynina/

Kreatynina i jej normy

Badanie kreatyniny przeprowadza się z surowicy krwi. Krew pobiera się z żyły łokciowej. W zależności od laboratorium na wynik można czekać do kilku dni. W zdecydowanej większości można jednak liczyć na informację już po jednym dniu. Trzeba natomiast pamiętać, że niewielkie różnice w wynikach rozbieżnych z normą mogą wynikać z uwarunkowań osobniczych, natomiast każdy wynik trzeba skonsultować ze specjalistą. Obecnie normy dla kreatyniny wynoszą:

• mężczyzn 60-120 umol/l,
• u kobiet 50-110 umol/l,
• u dzieci poniżej 5. roku życia 20-40 umol/l.

Wyników poniżej ani powyżej normy nie można lekceważyć. Mogą świadczyć one o poważnych zaburzeniach wymagających wdrożenia leczenia.