Czym są ceny transferowe, jakie są ich limity i kiedy należy stworzyć odpowiednią dokumentację 

Ceny transferowe wpływają na sposób, w jaki firmy i międzynarodowe korporacje mogą przenosić towary i usługi pomiędzy swoimi różnymi oddziałami. Limity cen transferowych pomagają ustalić maksymalne ceny, które jeden oddział przedsiębiorstwa może stosować wobec innego oddziału w ramach tego samego przedsiębiorstwa, natomiast dokumentacja cen transferowych potwierdza, że limity te są przestrzegane. W artykule analizujemy koncepcję cen transferowych i ich implikacje dla przedsiębiorstw. 

Ceny transferowe – co to jest?

Ceny transferowe to proces ustalania ceny dla towarów, usług lub praw, które są wymieniane pomiędzy podmiotami powiązanymi: działami, filiami lub innymi jednostkami działającymi w ramach jednego przedsiębiorstwa lub pomiędzy którymi występują powiązania rodzinne, kapitałowe lub osobowe. 

Stosuje się je w celu zapewnienia, że każda część organizacji jest sprawiedliwie wynagradzana za swój wkład. Wynika to z faktu, że w takim przypadku warunki transakcji pomiędzy podmiotami niepowiązanymi z dużym prawdopodobieństwem mogłyby być zupełnie inne (i znacznie mniej korzystne dla członków organizacji) niż gdyby transakcja nastąpiła pomiędzy podmiotami niepowiązanymi ze sobą żadną relacją. Istniałoby więc ryzyko, że poszczególne podmioty będą kierować się maksymalizacją zysków organizacji jako całości, a nie dobrem poszczególnych członków. Ceny transferowe pomagają więc zapobiegać potencjalnym konfliktom interesów pomiędzy podmiotami powiązanymi. 

Ceny transferowe jako narzędzie optymalizacji podatkowej

Mechanizmy cen transferowych mogą być również wykorzystywane do optymalizacji podatku dochodowego, ponieważ pozwalają one przesuwać dochód do krajów, w których przepisy skarbowe są korzystniejsze – często do tzw. rajów podatkowych. W rezultacie podatnikiem nierzadko bywa podmiot, który nie wygenerował dochodu do opodatkowania. Również z tego powodu ceny transferowe muszą być ściśle regulowane zarówno przez organy międzynarodowe, jak i lokalne. 

Aby uniknąć nadużywania różnic podatkowych pomiędzy poszczególnymi krajami, stosuje się zasadę arm’slength. Reguła ta mówi, że podmioty powiązane powinny ustalać ceny zgodnie z warunkami – w taki sposób, w jaki rozliczałyby się ze sobą podmioty niepowiązane. 

W Polsce obowiązujące w zakresie cen transferowych regulacje zawierają: Ordynacja podatkowa, Ustawa o podatku dochodowych od osób fizycznych, Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, a także Ustawa o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami. Przepisy te są spójne z wytycznymi OECD oraz rekomendacjami Wspólnego Forum UE ds. cen transferowych. Kontrolę cen transferowych przeprowadza Ministerstwo Finansów z pomocą właściwego organu podatkowego. 

Kogo dotyczą ceny transferowe?

Obowiązek ustalania poprawnych cen transferowych spoczywa na podmiotach, które są ze sobą powiązane na jeden z trzech sposobów: 

• kapitałowy – powiązania tego typu uznaje się za zasadne, gdy jedna strona transakcji posiada przynajmniej 5% udziałów w kapitale drugiej strony; 
• rodzinny – występują w sytuacji, gdy osoby spokrewnione lub spowinowacone posiadają udziały w obu stronach transakcji;  
• osobowy – mają miejsce, kiedy jedna osoba jest członkiem zarządu, pełni funkcje kierownicze lub posiada udziały w podmiotach, między którymi dochodzi do transakcji. 

Wśród podmiotów, które objęte są obowiązkiem ustalania cen transferowych, należy wymienić podmioty krajowe, podmioty zagraniczne, a także osoby fizyczne i prawne. 

Ceny transferowe – limity i dokumentacja

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Ustawa o podatku dochodowym od prawnych nakłada na firmy obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych w końca dziesiątego miesiąca oraz złożenia formularza TPR-C do urzędu skarbowego do ostatniego dnia jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. 

Zgodnie z wytycznymi OECD obowiązuje dokumentacja trójstopniowa, która obejmuje: 

• lokalną dokumentację cen transferowych (local file) – ma na celu udowodnienie, że zastosowane ceny transferowe zostały ustalone zgodnie z cenami rynkowymi. Powinna ona zawierać potwierdzenia transakcji z podmiotami powiązanymi, wraz ze wskazaniem sposobu obliczania cen transferowych oraz ich weryfikacji.  
• grupową dokumentację cen transferowych (master file) – informuje ona o strukturze grupy kapitałowej oraz przepływach w jej ramach  
• raportowanie według krajów (country-by-country reporting) – zawiera informacje o wysokości dochodów, miejscach działalności raz wysokości odprowadzonego podatku.  

Obowiązek prowadzenia dokumentacji cen transferowych dotyczy podmiotów, w których suma transakcji przekroczyła określoną kwotę w ciągu jednego roku podatkowego. Progi dokumentacyjne wynoszą: 

• 10 mln zł dla transakcji towarowych i finansowych;  
• 2 ml zł dla transakcji usługowych i innych.  

Należy wspomnieć, że limit dla cen transferowych w przypadku transakcji z podmiotami mającymi swoją siedzibę lub zarząd na terytorium państw stosujących nieuczciwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe) wynosi 100 tys. zł dla wszystkich rodzajów transakcji i niezależnie od istnienia powiązań. 

Ważny jest też fakt, że organy podatkowe mogą wystąpić z żądaniem przedstawienia dokumentacji (bez analizy porównawczej), nawet jeśli limity cen transferowych nie zostały przekroczone. 

Kodeks karny skarbowy przewiduje, że za brak dokumentacji cen transferowych, sporządzenie dokumentacji niezgodnej ze stanem faktycznym lub sporządzenie jej po terminie przewidziane są kary grzywny za przestępstwo skarbowe. Maksymalnie wynoszą one do 240 stawek dziennych (do 11,168 mln zł) za nieterminowe przygotowanie dokumentacji) oraz do 720 stawek dziennych (33,503 mln zł). 

Warto zatem zawsze przestrzegać ustalania cen transferowych według warunków rynkowych lub skorzystać przy tym z usług profesjonalnego doradcy podatkowego. To bezpieczne rozwiązanie, które jest gwarancją legalności działań firmy i pozwala uchronić przedsiębiorstwo przed dotkliwymi karami finansowymi. 

Masz dodatkowe pytania? Potrzebujesz wsparcia w tym zakresie?

Skontaktuj się z nami już teraz! Doświadczeni eksperci z Warido z pomocą dla Twojej firmy. 

• Napisz do nas e-mail: [email protected]
  

Materiał zewnętrzny