Probiotyki i prebiotyki w mleku matki – jaka jest ich rola?

Mleko matki to pierwszy pokarm w życiu noworodka. Jaki wpływ na rozwój mają zawarte w mleku probiotyki, prebiotyki i inne składniki odżywcze?

Odporność organizmu odgrywa kluczową rolę w codziennym życiu człowieka. Budowana od najmłodszych lat sprawia, że jesteśmy mniej lub bardziej podatni na choroby, lepiej lub gorzej znosimy zmęczenie i stres. Na odporność w ciągu całego życia ogromny wpływ ma żywienie noworodka od jego pierwszych dni. Skład mleka matki zapewnia dziecku energię i buduje naturalną odporność właśnie dzięki obecności probiotyków i prebiotyków – mikroorganizmów i składników odżywczych, które wchodzą w skład mikrobiomu.

Mikrobiom – tarcza ochronna organizmu

W organizmie dorosłego człowieka zamieszkuje średnio 1014 komórek bakterii – jest to liczba dziesięciokrotnie większa niż ilość komórek ludzkiego ciała! Najwięcej bakterii zamieszkuje w przewodzie pokarmowym. Bakterie zasiedlające organizm człowieka tworzą mikrobiotę, czyli mikrobiom. [4] Mikrobiom to swoista „osłona” organizmu. Utrzymanie jego równowagi, a wcześniej umożliwienie mu prawidłowego wzrostu zapewnia zdrowie przez całe życie. Mikrobiom u każdego człowieka ma indywidualnie „skomponowany” skład, jednak jakość żywienia i zapewnienie wszystkich niezbędnych dla zdrowia składników buduje odporność na kolejne lata. Warto zadbać o jakość pierwszych posiłków noworodka. Mleko kobiece ma unikalną właściwość zmiany składu na różnych etapach karmienia dziecka. Siara, czyli gęsta wydzielina pojawiająca się zaraz po porodzie, zawiera większe stężenie składników odżywczych i białka niż mleko dojrzałe. [3] Wszystkie etapy karmienia piersią są jednak ważne dla zdrowia i rozwoju organizmu.

Probiotyki a prebiotyki – czym się różnią?

Zgodnie z definicją FAO/WHO probiotyki to „żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza”. To właśnie mleko matki dostarcza do organizmu dziecka bakterie budujące mikrobiom, według badań jest to około 107-108 bakterii dziennie. [5] Probiotyki to między innymi bakterie L. acidophilus i L. casei żyjące w jelitach i chroniące organizm na przykład przed zakażeniem Helicobacter pylori lub nadmiernym przyrostem bakterii Escherichia coli, które mogą doprowadzić do wrzodów, problemów jelitowych i powstawania stanów zapalnych. [2] Probiotyki naturalne regulują funkcje organizmu, wpływają na tolerancję pokarmową, zdolność wchłaniania składników odżywczych z pokarmu, jednak do prawidłowego działania same potrzebują energii i odżywienia w postaci prebiotyków. Prebiotyki to głównie oligosacharydy, takie jak na przykład laktoza, której w mleku kobiecym jest około 1,5 raza więcej niż w mleku krowim. Laktoza bierze udział w procesie wchłaniania wapnia i fosforu, niezbędnych między innymi do zdrowego rozwoju kości, oraz wpływa na rozwój zdrowej flory bakteryjnej Lactobacillus bifidus zapobiegającej problemom z trawieniem oraz występowaniu reakcji alergicznych, egzemy i innych problemów skórnych. [1] Probiotyki „dokarmiane” prebiotykami zapewniają dziecku zdrowy rozwój, prawidłowe funkcjonowanie mózgu i przewodu pokarmowego.

Co, jeśli nie możemy karmić piersią?

Dzieci przejawiające reakcję alergiczną na mleko matki lub pozbawione dostępu do karmienia pokarmem naturalnym również potrzebują naturalnych probiotyków dla zdrowego funkcjonowania, prawidłowego rozwoju i zachowania w przyszłości odporności na choroby. Jak dostarczyć dziecku tych cennych składników? Mleko modyfikowane wysokiej jakości zapewni prawidłowy rozwój flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym dziecka.

Bibliografia:

1. Mojska H., (2017) Mleko kobiece – „złoty standard” w żywieniu niemowląt. Składniki odżywcze. [online] https://ncez.pl/ciaza-i-macierzynstwo/karmienie/mleko-kobiece——–zloty-standard—-w-zywieniu-niemowlat–skladniki-odzywcze-

2. E. Kamińska-El-Hassan, A. Mikulska, J. Wójtowicz, M. Witkowska-Zimny (2017) Komponenty komórkowe mleka kobiecego. [online] http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2017/09/pnm_2017_493-499.pdf

3. Żywienie niemowląt i małych dzieci, opracowanie pod redakcją Haliny Weker i Marty Barańskiej, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie [online] https://imid.med.pl/images/do-pobrania/Zywienie_niemowlat_www.pdf

4. A. Zaremba (2015) Wydział Biochemii Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Dobrodziejstwa probiotyków, dla JCI – Jagiellońskiego Centrum Innowacji [online] https://www.jagiellonskiecentruminnowacji.pl/wp-content/uploads/2019/01/dobrodziejstwa_probiotykow_anna_zaremba.pdf

5. Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje http://www.phie.pl/pdf/phe-2014/phe-2014-3-541.pdf

* Aby osiągnąć najlepsze efekty, należy dbać o zdrową dietę w czasie ciąży i po

urodzeniu dziecka. Nie należy decydować się na nieuzasadnione dokarmianie. Karmienie

butelką może powodować osłabienie laktacji. Karmienie piersią jest najwłaściwszym i

najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Karmienie piersią jest najlepszym sposobem

żywienia i zapewnia najwięcej korzyści Twojemu dziecku.